De gevolgen van klimaatverandering op de zee en op de vis hebben ook consequenties voor de visserij. Zo kunnen de weersomstandigheden voor meer onveilige situaties zorgen. Het verplaatsen van vissoorten zorgt ook voor allerlei uitdagingen in en rondom de visserij. In het filmpje hieronder vertelt een Belgische visser wat hij al hoort en ziet veranderen voor de visserij.
Veranderende weersomstandigheden
Door klimaatverandering kunnen we in de toekomst steeds vaker te maken krijgen met extreme weersomstandigheden. Als er meer en sterkere stormen komen, dan is dat voor de visserij niet gunstig. Bij storm moeten meer schepen in de haven blijven liggen en wordt het aantal dagen dat een visser kan vissen minder. Verder kunnen meer en sterkere stormen ook voor meer verlies of schade aan schepen en vistuigen leiden.
Al met al kan klimaatverandering dus een nadelig effect hebben op de veiligheid en het comfort van de bemanning. Harde wind kan ook een effect hebben op de visvangst: sommige soorten worden minder vangbaar, terwijl je andere soorten juist beter kan vangen.
Verplaatsing van vissoorten
In het artikel ‘Klimaatverandering: wat doet het met de vis?’ kun je lezen dat leefgebieden van sommige visbestanden verplaatsen als gevolg van klimaatverandering. Dit geldt ook voor een aantal belangrijke doelsoorten van de Nederlandse visserij.
Doelsoorten Nederlandse visserij
Een aantal van deze soorten, waaronder tong, schol, makreel, kabeljauw en heek, zijn al zodanig verplaatst dat de visgebieden van vissers opschuiven. Soms zijn soorten zelfs naar compleet nieuwe gebieden getrokken. Een groot deel van de verplaatsing van de onderzochte soorten wordt veroorzaakt door veranderingen in de leefomgeving, waarvan temperatuurstijging de belangrijkste is. Een voorbeeld is het makreelbestand dat de laatste jaren in steeds grotere aantallen in de wateren van IJsland, Groenland en Noorwegen voorkomt.
De verplaatsing van doelsoorten kan voor de visserij lastig zijn. De lokale vangstsamenstelling kan veranderen met alle gevolgen van dien. Zo kan dat een invloed hebben op je besomming en moet je ook kijken of je vangstrechten nog passen bij hetgeen je vangt. Het zou ook kunnen zijn dat bestanden in andere beheergebieden terechtkomen, waarvoor vissers geen of minder vangstrechten hebben. Lees hierover meer in het volgende artikel.
Het verschuiven van vissoorten biedt ook kansen!
Uit onderzoek komt naar voren dat de Noordzee voor andere soorten interessanter wordt, zoals voor ansjovis, pijlinktvis, zeebaars, rode poon en mul. Deze nieuwe soorten zouden kansen kunnen bieden voor de Nederlandse visserij, zoals je ook kunt lezen in dit onderzoek.
Hoe ga je als visser om met klimaatverandering?
Klimaatverandering kan je hele visserijbedrijf beïnvloeden en als visser zul je keuzes tegenkomen. Misschien ga je een verplaatsende soort achterna of schakel je over op nieuwe soorten in de Noordzee. Wat de keuze ook is, zorg dat je goed weet wat er verandert en wat je als visser met deze verandering kan of moet doen.
Je kunt er als visser voor kiezen om achter een verplaatsende soort aan te gaan. Je zult dan wel verder moeten varen en langer op zee zijn om de gebruikelijke doelsoorten te vangen. Langer op zee zijn heeft allerlei gevolgen, zowel voor het schip als de bemanning. Als je een weekend niet thuiskomt, dan kan dat een probleem opleveren voor je bemanning. Voor veel vissers is zondag namelijk een rustdag.
Daarnaast moet je nadenken over je schip zelf. Ga je verder weg om te vissen, dan kost dat meer brandstof en dat zorgt voor hogere kosten. Tot slot moet je ook nadenken over technische veranderingen aan boord. Als je verder weg gaat vissen, dan wil je misschien de vis al verder verwerken en verpakt invriezen. Dit gebeurt bijvoorbeeld ook in de pelagische visserij. Om dit te kunnen doen moet je een schip behoorlijk aanpassen.
Besluit je om op een nieuwe soort te gaan vissen, dan moet je goed kijken welke quota en licenties je nodig hebt om op deze nieuwe doelsoort te mogen vissen. Als je niet over de juiste papieren en quota beschikt, dan kun je niet gaan vissen op een nieuwe doelsoort. Verder brengt het vissen op een nieuwe soort mogelijk ook aanpassingen aan je schip met zich mee. Zo moet je misschien overstappen op een ander type schip of vistechniek. Dat vergt een flinke investering van het bedrijf en daarvoor heb je natuurlijk ook weer geld nodig.
Verder moet er ook een markt zijn voor de nieuwe doelsoorten. Als je de vangst op de visafslag zet en er is niemand geïnteresseerd om het te kopen, dan schiet je daar niks mee op. Je kunt daarom het beste proberen vooraf de markt te verkennen en eventueel proberen de markt te vergroten door het product te promoten.
Nieuwe ontwikkelingen en innovaties zorgen ervoor dat het makkelijker wordt om je aan te passen. Er wordt bijvoorbeeld onderzoek gedaan naar efficiëntere tuigen. Daarnaast zijn sommige bedrijven al bezig met het verminderen van uitstoot of emissieloos varen. Ben je benieuwd naar deze ontwikkelingen lees dan het kennisdossier ‘Duurzame vissersschepen‘.
Invloed op certificering
Het effect van klimaatverandering op de visserij is dichterbij dan je denkt. Zo heeft de makreelvisserij bijvoorbeeld onlangs het MSC-certificaat verloren omdat de makreelbestanden verplaatsen. Hoe dat ging lees je in het volgende artikel. Het verliezen van een MSC-certificaat is een financiële tegenslag omdat de makreel nu minder waard is.
De verplaatsing van visbestanden door klimaatverandering kan ook leiden tot ingewikkelde politieke conflicten. Ten slotte kan de afwezigheid van goede afspraken over gemeenschappelijk beheer leiden tot overbevissing van het makreelbestand. Daar gaan we in het artikel ‘Het effect van klimaatverandering op visserijbeheer‘ dieper op in.