Het Europese Parlement heeft een rapport gepubliceerd met o.a. de gevolgen van Brexit voor de visserij. Wat we weten is dat de gevolgen groot zijn. In dit artikel wordt eerst een overzicht gegeven over de onderhandelingen tussen de EU en het VK zijn verlopen. Daarna volgen er tips en advies over hoe nu verder om te gaan met de Brexit.
De onderhandelingen verliepen moeizaam
Nadat de Britten op 29 maart 2017 een officiële opzegbrief hadden verstuurd aan de EU zijn de onderhandelingen gestart. De Britten en de EU hadden oorspronkelijk twee jaar om tot nieuwe afspraken te komen. Op 29 maart 2019 om 00:00 zou de scheiding definitief worden.
De onderhandelingen tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk (VK) verliepen echter moeizaam en hebben geleid tot vertraging en zelfs uitstel van de Brexit. Waarom deze onderhandelingen zo moeizaam verlopen wordt in onderstaand filmpje op een duidelijke manier uitgelegd.
Weinig draagvlak voor akkoord
Op 13 november 2018 bereikten de EU en het VK een eerste voorlopig akkoord over de scheiding. De Britse regering heeft ingestemd met dit voorlopig akkoord. De 27 overgebleven EU-landen gaven op zondag 25 november 2018, op een speciale top in Brussel, hun goedkeuring.
Vervolgens moest het Britse parlement het voorlopig akkoord ook nog goedkeuren. Pas daarna zou er een ‘deal’ zijn. Dat dit niet van een leien dakje verliep laat onderstaand filmpje duidelijk zien (Engels gesproken).
Nadat het Britse parlement drie keer tegen het akkoord had gestemd, besloot premier May op te stappen. Haar vervanger werd Boris Johnson, die tot een nieuw akkoord wilde komen met de EU. Hiervoor had hij meer tijd nodig dus is er op 10 april 2019 door de EU ingestemd met verlenging van de Brexit-datum tot 31 oktober 2019. Boris Johnson was ervan overtuigd dat het VK op deze datum ook echt de EU zou gaan verlaten. ‘Geen mitsen of maren’ aldus premier Boris Johnson.
Op 17 oktober 2019 sloten de Britse regering en de EU weer een akkoord over het verlaten van de EU. Maar dit akkoord kwam weer niet door het Britse parlement. Daarom vroeg het VK weer verlenging aan, dit keer tot en met 31 januari 2020. Om meer steun voor het akkoord te krijgen kondigde Boris Johnson verkiezingen aan. Deze verkiezingen vonden plaats op 12 december 2019 en leverden een flinke winst op voor de partij van Boris Johnson. Hierdoor verkreeg hij de benodigde steun in het Britse parlement voor het akkoord.
Brexit is een feit
Brexit is een feit sinds 31 januari 2020. Het VK is toen officieel uit de EU gestapt. Tot het einde van 2020 werd een ‘overgangsperiode’ afgesproken. Voor de visserij zou in die periode alles hetzelfde blijven, zo mocht er ongewijzigd worden gevist in elkaars wateren en was er vrije toegang tot elkaars markten. De Britten deden in die periode ook nog mee met het Gemeenschappelijk Visserijbeleid (GVB). In deze ‘overgangsperiode’ werd er verder onderhandeld over de relatie tussen het VK en de EU na 31 december 2020. Dat deze onderhandelingen nog steeds moeizaam verliepen laat onderstaande video zien.
Wat Brexit voor de Nederlandse visserij betekent vanaf 1 januari 2021 is nog niet volledig duidelijk. De Britten hebben een nieuwe wet geschreven voor de visserij (Fisheries Bill). In deze wet wordt een nieuw systeem voor de Britse quota voorgesteld. Ook willen de Britten het vrij handelen van vis met de EU loskoppelen van de toegang tot elkaars wateren. De EU wil hier niets van weten. De EU wil de toegang tot de Britse wateren behouden en het samen beheren van de visbestanden voortzetten. Dit is ook waar de Nederlandse overheid en de belangenorganisaties zich voor inzetten, zie video hieronder.
Visserij, een belangrijk onderwerp in de onderhandelingen
Visserij is een belangrijk onderdeel geweest van de onderhandelingen. Hoe dat precies zit wordt uitgelegd in deze podcast.
Handels- en samenwerkingsovereenkomst
Het Europees parlement heeft in april 2021 de handels- en samenwerkingsovereenkomst met het VK goedgekeurd. Verder is in juni 2021 is een principeakkoord gesloten. In deze akkoorden staat dat de EU en het VK toegang houden tot elkaars wateren voor de komende jaren (tot 2026). Stapsgewijs zullen Europese vissers tot 25% minder vis vangen in Britse wateren. Jaarlijks vindt er een overleg plaats over de vangstmogelijkheden in gedeelde wateren. Onderwerpen als TAC’s, welke visbestanden wel of niet bevist mogen worden en maatregelen voor duurzaam visserijbeheer worden in dit overleg besproken. Ook het ruilen van quota komt hier aan bod. Verder zal een gespecialiseerd visserijcomité worden opgezet, wat zal dienen als platform voor discussie en samenwerking in het visserijbeheer. Na deze overgangsperiode zal ook jaarlijks een VK-besluit komen over de toegang voor EU-vissers tot de Britse wateren.
Een uitgebreidere stand van zaken over de onderhandelingen is hier te vinden.
Wat betekent de Brexit voor mij?
De Brexit is nu een feit, de handels- en samenwerkingsovereenkomst is gesloten, maar wat betekent dit nu voor een bedrijf? Hieronder vind je een overzicht van instanties en websites om na te gaan wat de Brexit voor jouw bedrijf betekent:
- Zakendoen met het Verenigd Koninkrijk
Dit is een overzichtspagina van RVO voor bedrijven die te maken hebben met import of export vanuit het VK.
- Douane
Hier vind je een stappenplan dat kan helpen bij de voorbereidingen om zaken te kunnen doen met het Verenigd Koninkrijk (VK) na Brexit. Je kan hier informatie vinden over wat je moet regelen om aangifte van goederen bij de Douane te doen, en welke vergunningen je nodig hebt.
- Britse import en export gids (Engels)
Voor Britse vlagkotters en visserij ondernemers betrokken bij de import en export van vis naar het VK.
- Vragen en Antwoorden over de Brexit
Hier vind je een lijst met vragen en antwoorden over de mogelijke gevolgen voor de visserij van het uittreden van het VK uit de EU.
Financiële ondersteuning voor de visserij
Ter compensatie van de nadelige effecten van Brexit heeft de Europese Commissie de Brexit Adjustment Reserve ingesteld. Dit is een fonds waaruit de lidstaten kunnen putten voor financiële compensatie van ondernemers en vissers. Het fonds moet ondernemers ondersteunen in de omschakeling naar de nieuwe situatie na de Brexit.
Nederland heeft hieruit 500 miljoen euro beschikbaar waarvan 200 miljoen voor de visserij. Hieronder zijn 3 regelingen beschikbaar gesteld:
- Stilligregeling (33 miljoen euro). Bedoeld voor compensatie voor het stilliggen van het vaartuig in 2021 en 2022.
- Liquiditeitsregeling (12 miljoen euro). Bedoeld voor compensatie van misgelopen inkomsten in het eerste kwartaal van 2021.
- Saneringsregeling (155 miljoen euro). Bedoeld voor het in balans brengen van vlootomvang met de verminderde quota. Hiervan hebben 54 kotters gebruik gemaakt.