De beloning van alle vissers is afhankelijk van de vangst tijdens een visreis. Maar er zijn verschillen tussen werknemers in de trawlvisserij en maatschapvissers in de kottervisserij!
Beloning van vissers
Maatschapvissers ontvangen geen vast loon, maar een bepaald percentage van de opbrengst van een visreis (verminderd met de kosten). Dat percentage is vastgelegd in elk maatschapscontract en staat in principe voor een individueel bemanningslid vast totdat een nieuw maatschapscontract wordt ondertekend. Het percentage kan per bemanningslid verschillen. Zo kan een ervaren bemanningslid bijvoorbeeld een hoger percentage ontvangen dan een minder ervaren bemanningslid.
De eigenaar van het schip ontvangt een hoger aandeel in de netto-besomming als verhuurder van het vissersvaartuig en de vangstrechten aan de maatschap. De eigenaar dient ervoor te zorgen dat beiden beschikbaar of operationeel zijn. Daarnaast is de eigenaar als administratief beheerder van de maatschap ook verantwoordelijk voor een goede boekhouding. Het niet-dagelijkse onderhoud van het schip en de vistuigen komt voor rekening van de eigenaar.
De reder neemt alle kosten en het bedrijfsrisico voor zijn rekening. De vissers hebben als loon recht op een deelloon. In de toepasselijke CAO’s is beschreven hoe dat deelloon berekend wordt. Een vastgesteld deel van de netto-besomming, de zogenaamde gage, wordt na iedere visreis verdeeld onder de bemanning op basis van vastgestelde aandelen: de gagedelen. Als visser in loondienst heb je dus recht op een gagedeel.
Verschil met maatschapvissers is dat vissers in loondienst door middel van het garantieloon zekerheid van een minimuminkomen hebben. Als het deelloon lager is dan het garantieloon, ontvang je in plaats van het deelloon het garantieloon. Of het vissersvaartuig nu stilligt of vist, of je nu ziek bent of verlof hebt: er is vrijwel altijd een loon dat je ontvangt.
Inkomen van maatschapvissers varieert
Als zelfstandige visser in de maatschap ben je niet zeker van je inkomen. In goede tijden, als de vangsten en de visprijzen goed zijn en de kosten van vooral gasolie laag zijn, kun je veel geld verdienen. In slechte tijden, met lage vangsten en visprijzen en hoge gasoliekosten, is je inkomen maar laag.
Zonder bemanning is er geen visserij mogelijk. Daarom proberen visserijbedrijven in slechte tijden toch een bepaald inkomen te garanderen voor de vissers door in goede tijden reserves op te bouwen. Dat kan ook gelden voor de weken dat er niet gevist kan worden als gevolg van een tekort aan vangstrechten of groot onderhoud aan het vissersvaartuig. Er wordt dan immers niets besomd en daardoor heb je als maatschapvisser geen inkomsten. Bovendien is het inkomen dat je ontvangt uit de maatschap een bruto inkomen waar nog inkomstenbelasting van afgetrokken moet worden. Tegenover de onzekerheid van het inkomen staan wel een aantal fiscale voordelen die zelfstandigen genieten waardoor ze minder belasting betalen.
In het volgende artikel gaan we in op de verschillen en overeenkomsten in rusttijden.