De aanlandplicht is een onderdeel van het gemeenschappelijk visserijbeleid en geldt in de wateren van de Europese Unie. De aanlandplicht is ingevoerd in 2014 om iets te doen aan het discardsprobleem, dat gezien wordt als verspilling. Moesten vissers vroeger ondermaatse of over-quota vis discarden, nu moet de visserij die aanlanden. Het betekent dus een radicale omdraaiing van het systeem.
Wat is het?
Het is de bedoeling dat door de aanlandplicht uiteindelijk geen vis meer overboord gaat van soorten die onder beheer vallen (door middel van vangstquota of waarvoor een minimummaat geldt). Alle andere bijvangst, zoals bodemdieren en zeldzame soorten moet nog wel overboord. De aanlandplicht geldt ook niet voor niet-gequoteerde soorten. Ondermaatse vis van deze soorten mag nog steeds niet worden aangeland en moet dus na vangst weer terug worden gegooid. De animatie hieronder geeft weer hoe er omgegaan wordt met de aanlandplicht.
Wat verandert er?
Omdat het zo’n radicale verandering is, wordt de aanlandplicht stapsgewijs ingevoerd tussen 2015 en 2019. In 2015 was eerst de pelagische visserij aan de beurt. Voor de demersale visserijen (visserij op soorten die gemengd, op of bij de zeebodem leven, zoals schol, tong en kabeljauw) wordt de aanlandplicht per 1 januari 2016 in fases per soort en visserijtype ingevoerd. Voor de demersale visserij gebeurt de invoering via zogenaamde ‘teruggooiplannen‘. Informatie over de aanlandplicht voor 2020 is in dit document van de Rijksoverheid beschreven: Informatiebulletin Visserij Aanlandplicht 2021 – 2023. De Nederlandse Vissersbond brengt ook jaarlijks factsheets naar buiten met de belangrijkste regels per visserijmethode. Voor de meest actuele versies van deze factsheets kun je hier terecht. Voor 2020 zijn deze factsheets opgesteld:
- Staandwant
- Boomkor/puls 80-119 mm (BT2-visserij)
- Boomkor 120 mm + (BT1-visserij)
- Flyshoot in het Kanaal
- Flyshoot/bordentrawl (twinrig) 100 mm + (TR1-visserij)
- Flyshoot/bordentrawl (twinrig) 80-99 mm (TR2-visserij)
Door het discarden van gequoteerde commerciële soorten aan banden te leggen, verwacht de EU dat de visserij meer gebruik zal maken van hun kennis van discards en hoe die te vermijden. Door anders te vissen met reeds bestaande tuigen, door nieuwe vistechnieken te ontwikkelen en daarin te investeren, en door in andere gebieden of tijden te vissen kunnen discards waarschijnlijk deels vermeden worden.
De Europese Unie verwacht dat deze aanlandplicht uiteindelijk zal leiden tot een selectievere visserij, met minder ecologische impact, en betere visbestanden. De gedachte hierachter is dat dit zich op de langere termijn vertaalt in een rendabele en gezonde visserij. Vissers kijken weer heel anders aan tegen deze aanlandplicht.
Uitzonderingen
In de huidige regelgeving zijn een aantal uitzonderingen op de aanlandplicht opgenomen:
- Soorten zonder quota
Soorten waarvoor geen vangstquotum is ingesteld vallen niet onder de aanlandplicht.
- Soorten met een hoge overlevingskans
Voor soorten die bij het vangen een hoge overlevingskans hebben, kan een uitzondering worden gemaakt. Voor elke soort en type visserij wordt door de beleidsmakers bepaald wat ‘hoge overleving’ is. Een voorbeeld van een uitzondering is de sleepnetvisserij op Noorse kreeftjes.
- “de minimis” uitzondering
Deze uitzondering is van toepassing op soorten met een quotum waarop selectief vissen (vissen met zo min mogelijk ongewenste bijvangst) nagenoeg onmogelijk is. Of wanneer de kosten voor het aan boord houden van de vis onevenredig hoog zijn. Of wanneer de soort maar een zeer klein deel van de vangst is. Alle vangsten onder deze uitzondering mag je tot een bepaalde hoeveelheid teruggooien. Zodra deze hoeveelheid is bereikt, moet je alle vangsten aan boord houden en aanlanden. - Vis waarvoor een vangstverbod geldt
Het blijft verboden om soorten waarop je niet mag vissen volgens de Europese wetgeving aan boord te houden en aan te landen. Het gaat hier bijvoorbeeld om bedreigde haaien- en roggensoorten. Deze soorten moet je nog steeds zo snel mogelijk en ongedeerd overboord zetten. - Vis die door roofdieren zijn aangevreten
Gevangen vissen die zijn aangevreten door bijvoorbeeld zeehonden, roofvissen of vogels moeten worden teruggegooid.
Deze uitzonderingen zijn ook terug te vinden in deze Vraag&Antwoord over de aanlandplicht onder vraag 4.
