Of discarden wel of niet erg is (goed of fout), is een morele kwestie. Dat wil dus zeggen dat het er vanaf hangt aan wie je het vraagt en hoe die persoon ernaar kijkt of iets goed of fout is. Een vaak voorkomend argument is bijvoorbeeld dat het ‘zonde’ is vis te vangen die je niet gebruikt. Zeker als vis het vangen en teruggooien niet overleefd of beschadigd wordt, of als het vangen vermeden kan worden.
Goed of fout?
Wat je ziet bij discarden en de aanlandplicht is dat deze redeneringen van groot belang zijn; kan vis het overleven; kunnen vissers selectiever vissen? Hoe belangrijk beeldvorming is in deze kwestie laat dit filmpje over bijvangst duidelijk zien.
In een onderzoek van 2013 is er op een rij gezet hoe vissers denken over discarden en de aanlandplicht en hoe beleidsmakers daarover denken en wat ze verwachten van de aanlandplicht. Daaruit bleek dat de redeneringen tussen vissers en beleidsmakers sterk van elkaar verschillen. De verschillende redeneringen zijn weergegeven in het schema hieronder.
Door de ogen van de visser
De kolom aan de rechterkant laat de redenering van de vissers zien. Vissers gingen er in 2014 vanuit dat er niet veel meer verbeterd kon worden. Daarnaast zijn vissers ervan overtuigd dat vissen het vangen en teruggooien voor een groot deel overleven en dat de dode discards belangrijk zijn voor het ecosysteem. Door de aanlandplicht (=discard ban) worden vissers verplicht om alle gequoteerde vis aan te landen en zullen deze vissen zeker allemaal dood gaan. Dat is slecht voor de visbestanden, zo redeneren vissers.
Daarbij komt dat vogels en aaseters minder voedsel hebben als de bijvangst niet meer overboord gaat (die voedingsstoffen worden dus aan het ecosysteem onttrokken). Bovendien neemt bijvangst plaats in het visruim in, kost het extra manuren (vangstverwerking), terwijl vissers er geen geld mee verdienen. Het netto resultaat voor hen is dus minder opbrengst, meer kosten en de verwachting dat de Noordzee eronder lijdt. In onderstaand filmpje wordt de mening van vissers over de aanlandplicht duidelijk weergegeven.
Door de ogen van de beleidsmaker
Beleidsmakers gaan er juist vanuit dat er wél veel verbeterd kan worden en dat de meeste bijvangst de teruggooi niet overleeft. Volgens hen geeft de aanlandplicht (=discard ban) vissers een sterke prikkel om bijvangst te mijden. Hierdoor is er minder visserijdruk, wat goed is voor de visbestanden en het ecosysteem. Op de lange termijn dient dit volgens de beleidsmakers ook de portemonnee van de visser. Beleidsmakers en vissers verschillen dus sterk van mening over de aanlandplicht. Deze verschillen zie je ook duidelijk terug in dit artikel in de Correspondent.
Sinds de aankondiging van de aanlandplicht in 2014 wordt ook duidelijker hoe de aanlandplicht precies geïmplementeerd wordt en worden er ook onderzoeken (bijvoorbeeld naar selectiviteit) gedaan. Uit onderzoeksresultaten is inmiddels gebleken dat er wel mogelijkheden tot verbetering zijn.