De sterkte-zwakteanalyse is vaak onderdeel van het bedrijfsplan. Dit bedrijfskundige model staat ook wel bekend als de SWOT-analyse, Engels voor Strengths (sterktes), Weaknesses (zwaktes), Opportunities (kansen) en Threats (bedreigingen). Met dit model maak je niet alleen een analyse van de huidige stand van zaken, maar bepaal je ook een strategie voor de toekomst. Belangrijk om te weten is dat de sterktes en zwaktes met name gaan over jezelf als ondernemer, je onderneming en je product (interne factoren). Daar heb je dus zelf invloed op. Deze punten kun je dus voor een groot deel zelf invullen voor jouw bedrijf. Je kunt ook het personeel en andere mensen uit je omgeving betrekken bij het invullen van de sterktes en zwaktes.
De kansen en bedreigingen gaan veel meer over de omgeving. Daar heb je als ondernemer geen tot nauwelijks invloed op, maar daar kun je als ondernemer wel op inspelen. Bij kansen en bedreigingen kun je denken aan ontwikkelingen in de economische situatie, technologische vernieuwingen, wetgeving, sociaal-culturele veranderingen (bijvoorbeeld de groeiende behoefte van consumenten om te weten waar het product vandaan komt) en veranderingen in de markt of concurrentiepositie. Er zijn twee verschillende modellen die vaak worden gebruikt voor het in kaart brengen van deze externe factoren, namelijk:
- Het vijfkrachtenmodel van Porter.
- De DESTEP-analyse.
Vijfkrachtenmodel van Porter
Bij dit model kijk je naar vijf zaken die van invloed zijn op je bedrijf, namelijk:
- de macht van leveranciers;
- de macht van afnemers;
- substituten (producten die niet hetzelfde zijn, maar die wel in dezelfde behoefte voorzien);
- nieuwe toetreders; en
- onderlinge concurrentie.
Voor meer informatie kun je onderstaand filmpje bekijken.
DESTEP-analyse
De DESTEP-analyse staat voor Demografische, Economische, Sociaal-culturele, Technologische, Ecologische en Politiek-Juridische factoren die je in kaart gaat brengen. Belangrijk om te onthouden is dat wat door de ene als een bedreiging wordt gezien, voor een ander juist weer een kans kan zijn. Bekijk onderstaand filmpje om een beter beeld te krijgen waar de DESTEP-letters voor staan.
Samenvattend
Je zou door al deze modellen en analysemethodes een beetje in de war kunnen raken. Moet je ze nu allemaal gebruiken of niet? Het beste is om ze alle drie te gebruiken, waarbij je met de SWOT-analyse voornamelijk kijkt op bedrijfsniveau, met het vijfkrachtenmodel voornamelijk op bedrijfstakniveau en met de DESTEP-analyse vooral op landelijk niveau (zie onderstaande afbeelding). De analyses vullen elkaar dus aan bij het in kaart brengen van de kansen en bedreigingen.
Om een beeld te krijgen van de mogelijke punten die naar voren kunnen komen, zie je hieronder de uitkomsten van een sterkte-zwakteanalyse uitgevoerd met aalvissers uit 2011.
Vaak zie je dat na het opschrijven van alle sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen er een hele lijst is ontstaan. Zo’n lange lijst is niet erg werkbaar en daarom is het belangrijk om keuzes te maken. Hierbij is het handig om per categorie maximaal drie tot vijf sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen per categorie over te houden. Om keuzes te maken is het handig om onderstaande afbeelding te gebruiken per punt. Hierbij ga je nadenken over de wijze waarop je ervoor kunt zorgen dat jouw product onderscheidend is en hoe belangrijk het is voor jouw klant(en) en de markt.
