De wereld veranderd constant en daarin liggen ook kansen voor de visserij. Dat werd ook wel duidelijk tijdens de landelijke Innovatiedag visserij en aquacultuur in november 2017. Tijdens deze bijeenkomst is het belang van innoveren aangestipt. Zo drukte Carola Schouten, de net aangestelde minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV), de vissers op het hart om vernieuwend, innovatief en duurzaam te blijven tijdens haar toespraak. Verder werden er ook enkele kansen voor visserijondernemers besproken en presenteerde de ABN-AMRO bank, gastheer van deze dag, het rapport ”Samen innoveren voor een vitale visserij”. Hierin wordt besproken wat de (toekomstige) uitdagingen zijn voor de visserij, en welke verwachtingen hieraan worden gesteld.
Volgens het rapport lijkt het namelijk alsof de visserij met tegenstrijdige krachten te kampen heeft: Enerzijds een groeiende vraag naar visproducten, anderzijds beperkende maatregelen en een stijgende vraag naar transparantie en duurzaamheid. Een groeiende wereldbevolking in combinatie met een stijgende vraag naar vis, schaal- en schelpdieren kan leiden tot overbevissing. Om deze reden komt internationale regelgeving met oplossingen om dit te bestrijden. Ook de consument stelt steeds strengere eisen aan zijn voedsel. Hoe kan de visserij hiermee omgaan? En hoe kun je hier als ondernemer op inspelen? Een aantal mensen die werkzaam zijn binnen de Nederlandse visserijsector geven in onderstaand filmpje hun visie op die vragen.
In 2020 zal er 20 tot 25 miljoen ton extra vis nodig zijn om aan de vraag naar dierlijke eiwitten te voldoen. Verwacht wordt dat de grootste groei in vraag vanuit Europa en Azië komt. Er wordt een groei in vraag van 18 procent voorspeld. Tegenover een verwachtte totale productiegroei (wildvangst en aquacultuur) van 15 procent betekent dit dat er schaarste zal ontstaan.
Samenwerking
Verder hebben Ngo’s, overheden, media en burgers ook invloed op het aanjagen van veranderingen en innovaties in de visserij. Op belangrijke thema’s als milieu, duurzaamheid, volksgezondheid en transparantie spreken ze de visserij direct aan. Vaak ontstaan er dan maatschappelijke discussies die sommige vissers als bedreigend ervaren, omdat ze de visserij onder druk kunnen zetten. Desalniettemin is het belangrijk voor vissers om aandacht te hebben voor deze discussies en de samenwerking met deze partijen te zoeken.
Daarnaast is het belangrijk dat vissers blijven zoeken naar kansen in de afzetmarkt voor hun vis. Dit kun je bijvoorbeeld doen door in de gaten te houden hoeveel vis er geconsumeerd wordt, waar deze gekocht wordt, welke soort er gekocht wordt en wat consumenten belangrijk vinden bij het kopen van vis. Hierdoor kun je als visserij inspelen op kansen in de markt. In het rapport van ABN-AMRO staat dat men een groei van 2,9 procent verwacht van visconsumptie in Nederland tussen 2015 en 2020, zoals te zien is in onderstaande tabel.
Ook de politiek heeft een grote invloed op de Nederlandse visserijsector. Het nieuwe Nederlandse kabinet is zich hiervan bewust en besteed dan ook veel aandacht aan de visserij in het regeerakkoord. De belangrijkste punten voor de Nederlandse overheid op het gebied van visserij staan in het rapport beschreven. Verder roept de Nederlandse overheid vissers op om gebruik te maken van Europese regelingen die verduurzaming en innovatie kunnen ondersteunen.
Transparantie van boord tot bord
Er wordt steeds meer aandacht besteed aan transparantie. In de visserij betekent dit inzage geven in de weg die een vis aflegt van boord tot bord. Zo kan de consument zelf kiezen of het product aan diens wensen voldoet. Keurmerken maken het voor consumenten makkelijker om een keuze te maken, aangezien er tot wel duizenden gegevens per product beschikbaar zijn. Als de consument een bepaald keurmerk op een product ziet, dan weet hij welke eisen aan het product zijn gesteld, en kan hij een weloverwogen keuze maken.
Ook bij andere schakels in de visketen is er behoefte aan meer transparantie, want data over veiligheid, kwaliteit en het productieproces zijn belangrijk in de markt. Op het gebied van handel, verwerking, logistiek en distributie is Nederland in Europees verband een sterke speler. Nederland importeert namelijk voor 1,4 miljard euro aan vis en exporteert voor ruim 2 miljard euro aan vis. Dit komt omdat de Nederlandse visverwerkers de Europese markt domineren. Het is voor vissers belangrijk om te beseffen dat handelsbedrijven afspraken maken met retailers en verwerkers. Als de prijzen te ver stijgen, dan komen deze contracten onder druk te staan. Voor de markt is een stabiele prijs, waarbij iedere schakel in de visketen voldoende marge krijgt, het ideaalplaatje.
Positie Nederland
Nederland is binnen Europa marktleider op het gebied van platvis- en garnalenvisserij, de pelagische visserij en de mossel-, oester-, en palingkweek. Ondanks verschillende bedreigingen kent iedere sector binnen de Nederlandse visserijsector ook sterke punten zoals hieronder is te zien. De sterke punten kunnen gebruikt worden om in te spelen op de vele kansen die er liggen. De markt is aan het veranderen en de visserijsector moet mee veranderen.
Een duurzame, transparante sector ontstaat niet zomaar. Het is belangrijk dat er samenwerking komt door de hele keten, waarbij ondernemers kleinschalig beginnen te innoveren en niet wachten tot er een ketenregisseur opstaat. Zeker nu een groot deel van de Nederlandse visserijsector de wind financieel mee heeft zou het verstandig zijn om verder te innoveren volgens het ABN-AMRO rapport.
Workshops
Later die middag stonden er nog enkele workshops op het programma, namelijk:
- Schip van de verre toekomst en vlootvernieuwing.
- Vissen van de toekomst – out of the box oplossingen.
- VISueel innoveren, een zee vol mogelijkheden.
- Ondernemen in toerisme en visserij – andere verdienmodellen.
Een verslag van de Landelijke Innovatiedag vis-, schaal- en schelpdiersector 2017 en een samenvatting van wat er besproken is bij de bovenstaande workshops is hier te vinden. De belangrijkste punten van deze dag zie je hieronder.
